İstanbul Sanayi Odası (İSO) bu ayki meclis toplantısının gündemini Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların tesirleri oluşturdu.
İSO Lideri Erdal Bahçıvan 42 bini aşan can kayıpları ve büyük yıkım, unutulması mümkün olmadığını belirterek, zelzelelerin Türkiye iktisadına tesirine de dikkat çekti.
Deprem bölgesiyle ilgili birtakım değerli dataların paylaşılmaya başlandığını belirten Bahçıvan dataların zelzele bölgesiyle ilgili, zelzeleden sonra yapılması gerekenler konusunda bir fikir de verdiğini lisana getirdi.
Deprem bölgesinin öncelikle ülkenin çok kıymetli bir üretim üssü olduğunu hatırlatan Bahçıvan, “Özellikle Gaziantep, Kahramanmaraş, Hatay, Malatya, Adıyaman.. Bu vilayetlerimizin her biri kendi içinde çok kıymetli üretim birikimleri olan, çok değerli sanayicilerimizi ve sanayi tesislerimizi barındıran bölgeler.
“İhracatın yüzde 8’inden fazlası bu vilayetlerden yapılıyor”
Büyük felaketten etkilenen vilayetlerimizin GSYH içindeki hissesi 2021 yılı prestijiyle yüzde 10’a yakın. Bölgenin Türkiye ekonomisindeki yükünde tarım ve hayvancılık öne çıkmakta. Açıklanan son bilgilere nazaran, 11 vilayetimizin ziraî üretim pahası içindeki hissesi da yüzde 16’lar civarında.
Bölgenin endüstrimiz içinde de hafife alınamayacak bir tartısı bulunmakta. Bölgemizin imalat sanayi katma kıymeti içindeki hissesi 2021 yılı sayılarıyla yüzde 11,5. Ve tekrar geride bıraktığımız 2022 yılında imalat sanayi ihracatımızın yüzde 8’inden fazlası bu bölgemizden yapılmış” sözlerini kullandı.
Fabrika hasarları inceleniyor
Fabrikaların şu anda ne kadarının hasarlı olup olmadığının incelendiğini söz eden Bahçıvan ayrıyeten Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen 11 vilayetimizin Türkiye ekonomisindeki yüküne bakılacak olursa bu ilin toplam nüfusumuzdaki hissesi yüzde 16,4 seviyesinde. Benzeri bir oran istihdam için de geçerli olduğunun altını çizdi.
Yıkımdan ziyan gören 11 ilin toplam teşebbüs sayısı, ülkenini yüzde 12’sini oluşturduğunu söyleyen Bahçıvan, “Her yıl tertipli olarak gerçekleştirdiğimiz Türkiye’nin 500 Büyük ve İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmalarımızın 2021 sonuçlarında zelzele bölgemizden 153 bedelli firmamızın yer aldığını da hatırlatmak istiyorum” diye konuştu.
Bahçıvan, elbet Kahramanmaraş merkezli yaşanan sarsıntıların; tedarik zincirlerinde yarattığı aksamaların, neden olduğu altyapı, fiziki sermaye ve işgücü kayıpları, üretim ve tüketim harcamalarına olumsuz tesiri ve daha birçok faktör göz önüne alındığında değerli bir ekonomik tesirinin tartısının son derece açık bir formda görüleceğini belirtti.
Yaşam kenti kurulacak
İSO İdare Şurası ile İSO Meclis Başkanlık Divanın zelzelenin yaşandığı bölgede olağan hayata yine dönüşe güçlü ve kalıcı katkı sağlamak emeliyle “İSO Hayat Kenti” kurmaya karar verdiği bilgisini paylayan Bahçıvan, “Bu çerçevede tüm üyelerimizin katkılarıyla 1.000 konteynerden oluşacak bir “İSO Hayat Kenti”nin kurulması çalışmalarına başladık ve bu kentin heyetimi öncesi çalışmalarımız sonuçlanma etabına geldi. İSO Hayat Kenti’nin kurulacağı kent ve arazi konusunda da ilgili makamlarla en üst düzeyde görüşmelerimizi en kısa müddette sonuçlandırdık” sözlerini kullandı.
“Dersler çıkarmalıyız”
Depremselliği yüksek bir coğrafyada olduğumuz gerçeğini hiçbir vakit unutmaması gerektiğini belirten Bahçıvan kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Gönül isterdi ki yaşadığımız bu afeti bir daha asla yaşamayalım. Lakin bilim bize; sarsıntısı asla unutmamamız gerektiğini söylüyor. “Deprem Öldürmez, bina öldürür” gerçeği ne yazık ki bir sefer daha bütün çıplaklığıyla karşımızda duruyor.
Deprem nedeniyle yaşanan ölümlerden, çok vahametten, felaketlerden kesinlikle kalıcı dersler çıkarmalıyız.
Deprem bizim bahtımız miydi? Felaketin bu boyutta yıkıcı olmaması için neler yapılabilirdi?
Bugün, ağır nüfusu ve fay sınırlarına yakın pozisyonu sebebiyle sarsıntı bakımından dünyadaki riskli kentler ortasında yer alan İstanbul için 7,5 büyüklüğünde bir sarsıntı öngörüldüğünü hepimiz biliyoruz.”
Marmara Depremi’nin tehdit altındaki etraf vilayetler ile birlikte Türkiye’nin ulusal gelirinin yarısına tesir edeceğini belirten İSO Lideri, tedbir alınmazsa bedelini tüm ülkenin ödeyeceğinin altını çizdi.
Yüzde 80’i 2000 öncesi
İstanbul’da Bağcılar, Güngören, Esenler, Ümraniye ve Zeytinburnu ilçelerinde sanayi tesislerinin yaklaşık yüzde 80’inin inşa yılı 2000 yılı öncesine ilişkin olduğunu lisana getiren Bahçıvan, “Türkiye iktisadının başkanı pozisyonundaki İstanbul, ekonomik tartısı yanında öbür vilayetlerdeki tedarik zincirlerinden finansa kadar tüm süreçlerin merkezinde. Hal böyleyken İstanbul’da gerçekleşecek sarsıntının yaratacağı yıkıcı tesirin büyüklüğü ülkemizin geleceği için de kritik bir ehemmiyet taşıyor.
Kahramanmaraş’ta yaşadığımız afet, Kocaeli Sarsıntısından gereğince ders alınmadığının bir göstergesi. İstanbul sarsıntısı için inanın kaybedecek vaktimiz yok. Öteki sarsıntı ülkeleri afetlerle yaşamayı nasıl öğrendiyse biz de tabiata karşı koymadan onunla birlikte, afetlere dirençli kentler kurabilme kudretine sahibiz. Güçlü bir planlama, aktif mühendislik, kaliteli ve güçlü bina üreticileri, teknoloji ve en kıymetlisi de tüm paydaşların işbirliği ile bunu başarabileceğimize inanıyorum” diye konuştu.