Türkiye’nin ekonomik kriz tarihi konusunda bilinmesi gereken pek çok detay bulunuyor. Bu konuda krizlerden kısaca bahsedeceğiz.
Türkiye’de bu zamana kadar pek çok ekonomik kriz yaşandı. Bu krizlerin pek çok sebebi bulunuyor. Bazıları siyasi iken bazıları ekonomik açıdan ülkeyi krize sürükleyen durumlar arasında yer aldı. Bu konuda özellikle yakın tarihte yaşanan ekonomik krizlere ağırlık vereceğiz.
Türkiye’nin ekonomik kriz tarihi
Türkiye’nin ilk ekonomik krizi 1946 yılında İkinci Dünya Savaşı zamanlarında yaşandı. Bu dönemde üretim sorunlarının ortaya çıkması, talebin karşılanmamaya başlanması gibi durumlar ekonomik krizi tetikleyen önemli olaylar oldu. Ürünlerdeki fiyat artışı sebebiyle Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk devalüasyon kararı 7 Eylül 1946 tarihinde gerçekleşti. Sabit kur politikası gereği bu tarihte 1,29 TL olan kur 2,80 TL’ye yükseltildi.
Bir diğer ekonomik kriz 1958 yılında yaşandı. 1946 yılındaki kriz bu krizin temellerini oluşturdu. Bu kriz sonrasında TL tekrar devalüe edildi, Merkez Bankası kaynakları sınırlandırıldı, bütçede tasarruf yapıldı.
Türkiye 90’lı yıllara kadar 1974 petrol krizi, 1980 ekonomik krizi, 1982 Bankerler krizi ve 1990 Körfez krizi gibi pek çok ekonomik kriz ile uğraştı. Türkiye’nin cumhuriyet tarihinde yaşadığı en ciddi hiper enflasyon 1994 yılında meydana geldi. 1994 yılında kamu kurumlarının borçlarının ciddi seviyede artması, bütçe açığının yükselmesi ve bunun gibi pek çok olay ekonomik krizi daha da derinleştirmişti. Bu dönemde dolar ciddi seviyede artarken pek çok ürünün fiyatına sürekli zamlar geliyordu. Nisan ayında alınan kararlar ülkenin krizden çıkmasına bir nebze olsun faydalı oldu ve ülke krizden kurtuldu.
Türkiye’nin yaşadığı en büyük ekonomik krizlerden birisi de 2001 yılının Şubat ayında gerçekleşti. Bu dönemde yaşanna siyasi gerginlik ekonomik krizi derinden etkilerken dolar kurunun da bir anda uçmasını, TL’nin ciddi seviyede değer kaybetmesini sağladı. Bu dönemde faizlerin yükselmesi ve birçok ürüne zam gelmesi vatandaşı etkileyen durumlar arasında yer aldı.
Türkiye, 2018 yılına kadar ciddi bir ekonomik kriz ile karşılaşmadı. 2018 yılında ABD ile yaşanan sorunlar dolar kurunun bir anda fırlaması ve sonrasında düşüşe geçmesine sebep olmuştu. Bir taraftan döviz rezervinin azalmaya başlaması, diğer taraftan koronavirüs salgını sebebiyle vatandaşların zorluk yaşaması ekonomik krizi tetikleyen unsurlar arasında yer alıyor.