Yüzyılın felaketi vurdu telefonlar sustu! 190 taşınabilir baz istasyonu sevk edildi

Pazartesi sabahı Kahramanmaraş’ta gerçekleşen ve 10 vilayetimizde yıkıcı tesire sebep olan zelzelelerle bölgedeki haberleşme altyapısı da olumsuz olarak etkilendi. Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu’nun 2021 yıl sonu datalarına nazaran sabit telekom hizmetlerinde Türkiye altyapısının yaklaşık yüzde 10’unun, taşınabilir tarafta ise nüfusa paralel olarak yüzde 15’inin bulunduğu bölgede operatörlerin altyapıları da sarsıntı ile birlikte devre dışı kaldı. 2022 yılı nüfus sayımlarına nazaran 10 vilayetteki toplam nüfus Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 15’ini oluştururken bu vilayetlerde yaşayan Surileyi sığınmacılarla birlikte bu oran nüfusun yüzde 17- 18’ine ulaşıyor.

Telekom şirketleri sahada

Depremin gerçekleştiği pazartesi sabahının erken saatlerinden itibaren Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumu’nda kurulan kriz masasında Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan liderliğinde toplanan BTK, Turkcell, Türk Telekom, Vodafone ve Turksat yetkilileri, zelzelede kesintiye uğrayan haberleşme ve internet altyapısını azamî kapasiteye çıkarmak için ortak hareket ediyorlar. Taşınabilir operatörlerin çatı derneği m-TOD tarafından çarşamba günü yapılan bilgilendirmeye nazaran üç taşınabilir operatörün, bölgede bulunan toplam 8 bin 900 baz istasyonu alanından iki bin 451 tanesi zelzele sırasında devre dışı kalırken haberleşmenin sağlanabilmesi için bölgeye 190 taşınabilir baz istasyonu sevk edildi. Ayrıyeten, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın Kozmik Hizmet Gelirleri de Turksat’a tahsis edilmiş durumda. Turksat, bu ödenek ile taşınabilir baz istasyonları tedarik edip bölgeye sevk ediyor. Birçok, yıkılan binaların üzerinde bulunan baz istasyonları ve antenleri, yıkım ile devre dışı kalırken pek çok baz istasyonu da elektrik kesintileri ile çalışamaz duruma geldi. Hasar görmeyen baz istasyonları kesintisiz güç kaynakları ve jeneratör beslemeleri ile bir süre daha çalışmasına devam etmesine karşın yakıtların tükenmesi ile hizmet dışı kaldı. Ayrıyeten Turksat bölgede çalışmalarını sürdürüyor. Öncelikli olarak AFAD, polis, jandarma, asker, valilik üzere kamu çalışanının muhtaçlıklarını karşılamak üzere çok sayıda uydudan internet hizmeti sağlayan taşınabilir araç ile görevlilerin hizmetlerini yürütmesi sağlanıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin şirketi İsttelkom da tekrar uydudan haberleşme sağlayan 11 taşınabilir aracını da bölgeye yolladı. Bu araçlar uydu aracılığı ile sarsıntı bölgesinde kablosuz internet ağı sağlıyor. Fakat, mevcut hava şartları uydu ilişkisinin da yüzde yüz verimli çalışmasına pürüz teşkil ediyor. Bölgedeki hava şartları, yer istasyonlarının uydular ile kaliteli temas kurmasını olumsuz etkiliyor.

Starlink teklifi manalı ama…

Elon Musk’ın “Starlink” teklifi manalı olsa da pazartesi gününden bugüne bölgedeki hava şartları ile sağlıklı bir sonuç alınamayacağı da ortada. Ayrıyeten, uydu ile haberleşmeyi sağlayacak yer istasyonu gereksinimi da var. Bu istasyonlar da elektriğe muhtaçlık duyuyor. Aslında kesintisiz elektrik hizmeti verilebilse bizim taşınabilir operatörlerin bazistasyonları da tam kapasite ile çalışacak, bağlantı sorunu yaşanmayacak.

Çalışan baz istasyonlarında ortak kullanım

Operatörler aldığı öbür bir aksiyon ise çalışan baz istasyonlarının ortak kullanılması. Sevkedilen taşınabilir istasyonlar hangi operatörün olursa olsun tüm operatörlerin abonelerine hizmet vermek üzere ayarlanırken sabit baz istasyonlarındaki ortak kullanım çalışmaları da devam ediyor. Öte yandan, taşınabilir telekom altyapılarındaki en büyük tedarikçi pozisyonundaki Huawei de baz istasyonlarını bölgeye sevk etti.

Çok sayıda grup sevk edildi

Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone Türkiye tarafından bölgeye çok sayıda grup ve jeneratör sevkedilmesine karşın zelzelenin beşinci gününde dahi elektrik kesintilerinin devam ettiği bölgede taşınabilir haberleşme hizmetleri tam olarak verilemiyor. NetBlocks isimli anlık haberleşme ağı datalarını ölçen kuruluşun bilgilerine nazaran Osmaniye’de çoğunlukla elektrik kesintileri sebebiyle internet temas kapasitesi yüzde 36’ya, Adıyaman’da yüzde 42’ye Hatay’da ise yüzde 62’ye kadar düştü. Operatörlerin hummalı çalışmaları sonucunda kapasite her geçen gün düzgünleşme gösteriyor, lakin dertler devam ediyor.

Kapanmış tüm sınırlar açıldı

Operatörler bir taraftan sekteye uğrayan haberleşme ağındaki problemleri çözmeye çalışırken öbür taraftan ise gereksinimi olan herkesin haberleşebilmesi için çeşitli tedbirleri devreye aldı. Bölgedeki tüm ankesörlü telefonlar yurtiçi telefon görüşmeleri için fiyatsız hizmete sunuldu. Taşınabilir sınır kullanıcıları için fiyatsız konuşma ve internet paketleri tanımlandı. Muhtaçlık halinde bu paketlerin yenilenmesi devam ediyor. Borcundan ötürü kapanmış olan tüm taşınabilir sınırlar, sabit çizgiler ve internet abonelikleri hizmete açıldı.